این غدد در اطراف دهان و گلو قرار دارند . غدد بزاقی بزرگ شامل غدد بناگوشی ، تحت فکی ، و زیر زبانی می باشند.علاوه بر اینها غدد بزاقی کوچکی هم وجود دارند که در لبها ، داخل ناحیه گونه ( مخاط دهان ) و در پوشش های دیگر دهان و گلو قرار دارند.عمل غدد بزاقی ترشح بزاق به منظور مرطوب کردن دهان ،شروع هضم غذا،و کمک به محافظت دندانها می باشد. کم آبی یک عامل خطر برای بیماری غدد بزاقی است و بنابراین نوشیدن آب زیاد در طول روز توصیه می شود.
بیماریهای غدد بزاقی عبارتند از :
- انسداد : مسدود شدن جریان بزاق بیشتر در غدد بناگوشی و تحت فکی دیده می شود و معمولاً بعلت وجود سنگ بزاقی می باشد.در این موارد در موقع غذا خوردن تورم و درد ایجاد می شود.عفونت ممکن است به این حالت اضافه شده و موجب درد و تورم بیشتر شود.
- عفونت : شایعترین عفونت غدد بزاقی در کودکان ، اریون می باشد که غدد بناگوشی را مبتلا می سازد.عفونت همچنین می تواند بعلت انسداد یا کاهش جریان بزاق ایجاد شود زیرا دهان پر از باکتری است.انتشار عفونت به غدد بزاقی از عقده های لنفاوی مجاور هم ممکن می باشد.
- تومور : تومورهای خوش خیم و بد خیم غدد بزاقی معمولاً به صورت بزرگی بدون درد تظاهر می کنند.تومورهای بد خیم می توانند به سرعت رشد کنند ، ممکن است دردناک باشند ، و میتوانند باعث عدم حرکت تمام یا قسمتی از سمت گرفتار صورت شوند.
- ضایعات دیگر : بیماریهای اتوایمون مثل ایدز یا سندرم شوگرن. دیابت می تواند باعث بزرگی غدد بزاقی ، بخصوص غده بناگوشی شود.افراد الکلیک ممکن است دچار تورم غدد بزاقی ، معمولاً دو طرفه، باشند.
درمان بیماریهای بزاقی، طبی یا جراحی است. در برخی موارد بعد از جراحی ،رادیوتراپی انجام می شود.
مقاله: خشکی دهان