کلستئاتوم:
رشد غیر طبیعی پوست بداخل گوش میانی پشت پرده گوش،کلستئاتوم (cholesteatoma) نامیده می شود. عفونتهای مکرر و/یا پارگی یا کشیده شدن پرده گوش به سمت داخل می تواند موجب این حالت شود.کلستئاتوم اغلب بصورت کیست یا کیسه ای است که لایه های پوست قدیمی از آن می ریزد و این لایه ها در داخل گوش میانی باقی می مانند.بتدریج ،اندازه کلستئاتوم بزرگتر می شود و موجب تخریب استخوانهای ظریف اطرافش در گوش میانی میشود که باعث کاهش شنوایی می شود که با جراحی قابل اصلاح است.کاهش شنوایی دائمی،سرگیجه و فلج عضلات صورت نادر هستند ولی در صورت ادامه رشد کلستئاتوم ممکن می باشند.
علت ایجاد کلستئاتوم چیست؟
کلستئاتوم معمولا"بعلت اشکال عملکرد تهویه گوش میانی (شیپوراستاش)یا عفونت در گوش میانی است.لوله استاش هوا را از پشت بینی بداخل گوش میانی می رساند تا فشار گوش را تعدیل نماید. در صورت اشکال در عملکرد لوله استاش به علت آلرژی،سرماخوردگی،یا سینوزیت،هوای داخل گوش میانی توسط بدن جذب می شود و موجب خلاء نسبی در داخل گوش می شود. این فشار منفی باعث کشیده شدن پرده گوش به سمت داخل می شود،بخصوص در مناطقی که با عفونتهای قبلی ضعیف شده اند. این می تواند موجب ایجاد یک ساک(کیسه)و سپس کلستئاتوم شود. یک فرم نادر مادرزادی کستئاتوم (که در زمان تولد وجود دارد) می تواند در داخل گوش میانی یا قسمتهای دیگر مثل نزدیک استخوانهای جمجمه وجود داشته باشد.
کلستئاتوم چگونه درمان می شود؟
تشخیص کلستئاتوم با معاینه توسط متخصص گوش و حلق و بینی است.درمان اولیه ممکن است شامل تمیز کردن دقیق گوش، آنتی بیوتیکها و قطره های گوش باشد.یک کلستئاتوم بزرگ یا عارضه دار شده ممکن است نیازمند جراحی باشد تا از عوارض وخیم جلو گیری شود. آزمایشات شنوایی سنجی و تعادل، و سی تی اسکن ممکن است مورد نیاز باشد.
جراحی معمولا"تحت بیهوشی عمومی است.هدف اولیه جراحی برداشتن کلستئاتوم و از بین بردن عفونت و ایجاد یک گوش خشک است. گاهی یک جراحی ثانویه بعد از ٦-١٢ ماه لازم است تا هم از بین رفتن کلستئاتوم را شاهد باشیم و هم برای بازسازی استخوانهای آسیب دیده گوش میانی تلاش کنیم تا شنوایی را بهبود ببخشیم. در موارد تخریب شدید گوش، بازسازی شاید ممکن نباشد.
در صورت عدم درمان کلستئاتوم امکان کری، آبسه مغز،مننژیت و بندرت مرگ وجود دارد.
لوله های تهویه گوش:
عفونتهای دردناک گوش در کودکان بسیار شایع می باشند.تا سن پنج سالگی تقریبا" تمام کودکان حداقل یک بار این عفونتها را تجربه کرده اند. اکثر عفونتهای گوش یا خودبخود بهبود می یابند(عفونتهای ویروسی) یا با آنتی بیوتیکها به خوبی درمان می شوند(عفونتهای باکتریایی)، اما گاهی عفونتهای گوش و یا مایع داخل گوش میانی ممکن است مزمن شده و موجب مشکلاتی مثل کاهش شنوایی یا مشکلات رفتاری و گفتاری شوند. در این موارد، گذاشتن یک لوله تهویه گوش توسط متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است لازم باشد.
لوله های تهویه گوش چه هستند؟
لوله های گوش (Ear tubes) لوله های سیلندری کوچکی هستند که از میان پرده گوش گذاشته می شوند تا به هوا اجازه دهند وارد گوش میانی شود. نام های دیگر آنها لوله های تمپانوستومی (Tympanostomy tubes)، لوله های میرینگوتومی (Myringotomy tubes)،لوله های تهویه(Ventilation tubes ) یا لوله های یکسان سازی فشار (Pressure equalization) است. این لوله ها بر دو نوع کوتاه مدت و دراز مدت هستند.لوله های کوتاه مدت کوچکتر هستند و معمولاً برای مدت شش ماه تا یک سال باقیمانده و سپس خودبه خود به داخل کانال گوش می افتند.لوله های دراز مدت بزرگتر هستند و لبه هایی دارند که آنها را برای مدت طولانی تری در محل نگه می دارد.این لوله ها ممکن است خود به خود بیفتند ولی ممکن است لازم باشد متخصص گوش و حلق و بینی آنها را بردارد.
چه کسی لوله های گوش نیاز دارد و چرا؟
لوله های گوش اغلب در مواردی توصیه می شوند که عفونتهای مکرر گوش میانی (اوتیت مدیای حاد) یا کاهش شنوایی ناشی از وجود مداوم مایع گوش میانی وجود دارد.
این وضعیتها اغلب در کودکان وجود دارند اما می توانند در نوجوانان و در بزرگسالان هم وجود داشته باشند و موجب اشکالات گفتار و تعادل،کاهش شنوایی یا تغییرات ساختمانی پرده گوش شوند.وضعیتهای کمتر شایع نیازمند لوله های گوش عبارتند از ناهنجاریهای پرده گوش یا لوله استاش، سندرم داون، شکاف کام و باروتروما (صدمه به گوش میانی ناشی از تغییر فشار هوا، معمولا" با تغییر ارتفاع در پرواز یا غواصی).
جراحی گذاشتن لوله تهویه گوش شایعترین جراحی تحت بیهوشی در کوکان است . سن متوسط این جراحی یک تا سه سالگی است. این جراحی ممکن است:
- باعث کاهش ریسک عفونتهای آینده گوش شود.
- کاهش شنوایی حاصل از مایع گوش میانی را از بین ببرد.
- اشکالات گفتاری و تعادلی را بهبود بخشد.
- اشکالات رفتاری و خواب ناشی از عفونتهای مزمن گوش را بهبود بخشد.
لوله های گوش چگونه گذاشته می شوند؟
لوله های تهویه گوش با یک جراحی بنام میرینگوتومی (Myringotomy)گذاشته می شوند.
با استفاده از میکروسکوپ یک برش کوچک در پرده گوش داده می شود. اگر لوله گوش گذاشته نشود این سوراخ ایجاد شده در طی چند روز ترمیم شده و بسته می شود و برای جلوگیری از بسته شدن پرده گوش، لوله تهویه در این سوراخ گذاشته میشود تا آن را بازنگه دارد و به هوا اجازه دهد به فضای گوش میانی برسد.
معمولا" عمل جراحی با بیهوشی عمومی انجام می شود. برش پرده گوش انجام می شود و مایع پشت پرده گوش خارج می شود. سپس لوله تهویه گذاشته می شود. در برخی موارد همزمان با این عمل ، لوزه سوم هم برداشته می شود .تحقیقات فعلی نشان میدهند که برداشتن بافت لوزه سوم همزمان با گذاشتن لوله های گوش باعث کاهش ریسک عفونت در گوش و نیاز به تکرار جراحی می شود.
بعد از جراحی چه اتفاقی می افتد؟
معمولا" چند ساعت بعد از جراحی بیمار به خانه فرستاده می شود. معمولا" درد وجود ندارد یا بسیار کم است. کاهش شنوایی ناشی از وجود مایع در داخل گوش میانی بلافاصله بعد از جراحی از بین می رود. برای جلوگیری از ورود باکتریها به داخل گوش از طریق لوله تهویه،توصیه می شودبا استفاده از قالبهای گوش از ورود آب به گوش در زمان حمام کردن یا شنا جلوگیری شود. هر چند ، تحقیقات اخیر نشان می دهد که محافظت از گوش شاید لازم نباشد.
مشاوره متخصص گوش و حلق و بینی در موارد زیر توصیه می شود:
- عفونتهای مکرر یا شدید گوش
- عفونتهای گوش که با آنتی بیوتیک بهبود نیافته اند.
- کاهش شنوایی ناشی از مایع داخل گوش میانی
- باروتروما ( صدمه به گوش میانی ناشی از تغییر فشار هوا)
- ناهنجاری ساختمانی که مانع تخلیه و تهویه گوش میانی می شوند.
پارگی پرده گوش
پرده گوش ( (Tympanic membraneگوش میانی را از کانال گوش جدا می کند. گوش میانی از طریق لوله استاش Eustachian tube)) به بینی متصل است؛ این لوله باعث یکسان سازی هوا در گوش میانی می شود.
پارگی گوش اغلب با کاهش شنوایی و ترشح چرکی گاه به گاه همراه است.معمولا"درد وجود ندارد.
علت پارگی پرده گوش چیست؟
علت پارگی پرده گوش معمولا" ضربه یا عفونت است. ضربه شامل ضربه مستقیم مثل سیلی ،شکستگی جمجمه ،انفجار ناگهانی،وارد کردن جسم خارجی داخل گوش (مثل گوش پاک کن یا سنجاق) یا اسید یا گدازه ناشی از جوشکاری داخل گوش است.
عفونتهای گوش میانی موجب درد،کاهش شنوایی و پارگی خود بخودی پرده گوش می شوند که موجب سوراخ پرده گوش میشود.در این موارد ممکن است ترشح عفونی یا خون آلود از گوش داشته باشیم.علائم و شکایات عفونت حاد گوش میانی، احساس پری در گوش ،کاهش شنوایی،درد و تب است .
در موارد نادری علت سوراخ پرده گوش باقی ماندن سوراخ بعد از برداشته شدن لوله
تهویه ای است که قبلا جراح گذاشته شده است .
اکثر پارگی های پرده گوش در طی چند هفته خود بخود ترمیم می شود اگر چه ممکن است این روند چند ماه طول بکشد . در طی این زمان باید از ورود آب و ضربه
به گوش جلوگیری شود. اگر پارگی پرده گوش خودبخود بهبود نیابد ممکن است
جراحی لازم شود.
چگونه شنوایی با پارگی پرده گوش دچار مشکل می شود؟
معمولاً هر چه سوراخ پرده گوش بزرگتر باشد کاهش شنوایی بیشتر است.محل پارگی هم در میزان کاهش شنوایی نقش دارد.اگر ضربه شدید(مثلاً شکستگی جمجمه) استخوانهای داخل گوش میانی را جابجا کند یا ساختمانهای گوش داخلی صدمه ببیند ، کاهش شنوایی ممکن است شدید باشد .اگر پارگی پرده گوش ناشی از انفجار یا ضربه ناگهانی باشد، کاهش شنوایی و وزوز گوش ممکن است شدید باشند.در این موارد معمولاً در طی چند روز شنوایی بطور نسبی بهتر می شود و وزوز گوش کاهش می یابد . عفونت مزمن ناشی از پارگی پرده می تواند موجب کاهش شنوایی مداوم یا پیشرونده شود.
پارگی پرده گوش چگونه درمان می شود؟
قبل از درمان ، آزمایش شنوایی سنجی انجام می شود. فوائد درمان پارگی ،جلوگیری از ورود آب به داخل گوش ، بهبود شنوایی و کاهش وزوز گوش است . درمان همچنین ممکن است از ایجاد کلستئاتوم ( کیست پوستی داخل گوش میانی ) که موجب عفونت مزمن و تخریب ساختمانهای گوش می شود جلوگیری نماید.
اگر پارگی پرده خیلی کوچک باشد پزشک صبر می کند تا پرده خودبخود ترمیم شود . درصورت عدم ترمیم خودبخودی ممکن است جراحی لازم باشد.روش جراحی ، پیوند پرده می باشد.نام این عمل تمپانوپلاستی است.